İŞÇİ KURULUŞU AMATÖR SENDİKA TEMSİLCİLERİNİN SENDİKAL FAALİYET ÇALIŞMALARI VE GÜVENCEDEN YARARLANMASI HAKKINDA (KANUNİ VE HUKUKİ GEREKÇELER;

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/2023 E. 2022/3123 Kararına binaen; Karar Özeti: Amatör sendika Yöneticisinin güvenceden yararlanabilmesi için sendikanın yetkili olmasına gerek bulunmamaktadır.

"ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ BAĞLAYICI OLDUĞU YETKİLİ OLMAYAN SENDİKANIN YEDEK YÖNETİM KURULU ÜYESİNİNDE TEMSİLCİLİK GÜVENCESİNDEN YARARLANMASI GEREKTİĞİNE Esas No : 2024/1940 Karar No : 2024/2384 Tarihi : 11/11/2024 İlgili Kanun/Madde : 6356 S. STK/24 Yargı Yeri: T.C. BURSA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 9. HUKUK DAİRESİ ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI Uluslararası Hukuk; Anayasamızın 90. maddesine 7.5.2004 gün ve 5170 sayılı yasayla eklenen hüküm,Türkiye’nin onayladığı ILO Sözleşmelerini doğrudan uygulanır kılmıştır. Anayasanın ilgili hükmü şöyledir: “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir 25/11/1992 tarihli ve 3847 sayılı Sendika Özgürlüğüne ve Örgütlenme Hakkının Korunmasına İlişkin 87 Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun'la onaylanarak 12/7/1993 tarihinde yürürlüğe giren ILO 87 No'lu Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi'nin ilgili kısmı şöyledir. "

Madde 2: Çalışanlar ve işverenler herhangi bir ayırım yapılmaksızın önceden izin almadan istedikleri kuruluşları kurmak ve yalnız bu kuruluşların tüzüklerine uymak koşulu ile bunlara üye olmak hakkına sahiptirler.

Madde 3: Çalışanların ve işverenlerin örgütleri tüzük ve iç yönetmeliklerini düzenlemek, temsilcilerini serbestçe seçmek, yönetim ve etkinliklerini düzenlemek ve iş programlarını belirlemek hakkına sahiptirler. Kamu makamları bu hakkı sınırlayacak veya bu hakkın yasaya uygun şekilde kullanılmasına engel olacak nitelikte her türlü müdahaleden sakınmalıdırlar.

Madde 4: Çalışanların ve işverenlerin örgütleri yönetsel yoldan feshedilme veya faaliyetten menedilmeye tabi tutulamazlar.

ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI MADDE 11 Bu sözleşmenin yürürlükte bulunduğu Uluslararası Çalışma Örgütünün her üyesi, çalışanların ve işverenlerin örgütleme hakkını serbestçe kullanmalarını sağlamak amacıyla gerekli ve uygun bütün önlemleri almakla yükümlüdür. Sendika hakkının devlete yüklediği pozitif yükümlülükler, devletin sendikaları ve sendika üyelerini üçüncü kişilerin ve özellikle işverenin baskısına karşı koruma ödevini de içermekte olup koruyucu ve düzeltici tedbirler alınmasını gerektirebilmektedir. Devletin sendikaların ve üyelerinin sendikal faaliyette bulunma haklarını kullanmalarını engelleyici davranışlarından kaçınılmasına yönelik olarak alması gereken tedbirlerin caydırıcı nitelik taşıması gerekir. Bu bağlamda devletin, çalışanları üçüncü kişilerin müdahalelerine karşı koruyucu ve müdahale olması durumunda da düzeltici önlem almaması veya açılan soruşturmaların etkisiz kalması da dâhil alınan önlemlerin yetersiz ve caydırıcı bir karakter taşımaması durumunda pozitif yükümlülüğün ihlal edildiği sonucuna ulaşılabilir (Anıl Pınar ve Ömer Bilge, B. No: 2014/15627, 5/10/2017, § 38; Arif Sami Cebeci ve diğerleri, B. No: 2016/6350, 28/5/2019

GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ MADDE 10- SENDİKAL FAALİYETLER VE SENDİKAL İZİNLER:

A) Sendikal Faaliyetler Sendikal faaliyetler ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yürütülür. İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz. Ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardım konularında toplu iş sözleşmesi hükümleri saklıdır. İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde "işçi kuruluşlarının" faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz..

b) Sendika Yönetim, Disiplin ve Denetim kurullarında görevlendirilen işçiler için sendika bu toplantıların yerini, süresini, gününü ve saatini en az 4 işgünü önceden işverene bildirmesi ve işverenin izin vermesi koşuluyla toplantılara katılırlar.

Kanuni ve Hukuki gerekçe; 6356 sayılı Sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanunu; Kanun Numarası : 6356 Kabul Tarihi : 18/10/2012 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih : 7/11/2012 Sayı : 28460 İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi: 24/4 ve 24/5 Maddesi; Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/2023 E. 2022/3123 Kararına binaen; Karar Özeti: Amatör sendika Yöneticisinin güvenceden yararlanabilmesi için sendikanın yetkili olmasına gerek bulunmamaktadır.

"6356 sayılı Sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanunu ve Yargıtay içtihat kararları neticesindede görüldüğü gibi Amatör sendika yöneticilerinin ve Yedek üyelerinin sendika Yöneticilerine tanınan güvenceden yararlandığı "rızası dışında işyeri değişikliği yapılması mümkün bulunmamaktadır."

"ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ BAĞLAYICI OLDUĞU YETKİLİ OLMAYAN SENDİKANIN YEDEK YÖNETİM KURULU ÜYESİNİNDE TEMSİLCİLİK GÜVENCESİNDEN YARARLANMASI GEREKTİĞİNE Esas No : 2024/1940 Karar No : 2024/2384 Tarihi : 11/11/2024 İlgili Kanun/Madde : 6356 S. STK/24 Yargı Yeri: T.C. BURSA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 9. HUKUK DAİRESİ ANAYASA MAHKEMESİ KARARI Anayasa Mahkemesinin 28/03/2024 tarihli başvuru kararı 2019/19836 Kanuni ve Hukuki olarak Amatör sendika Yöneticilerininde sendikal faaliyetlerde bulunabileceğine ilişkin Ayanasa, Yargıtay ve 6356 sayılı Sendikalar kanunu kapsamında açıklık getirilmiştir.

6356 SAYILI SENDİKALAR VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KANUNU Kanun Numarası : 6356 Kabul Tarihi : 18/10/2012 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 7/11/2012 Sayı : 28460

İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi:

MADDE 24 – (1) İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduğu sendika dava açabilir.

(2) Dava basit yargılama usulüne göre sonuçlandırılır. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/31 md.) Mahkemece verilen karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi kesin olarak karar verir.

(3) Temsilcinin işe iadesine karar verilirse fesih geçersiz sayılarak temsilcilik süresini aşmamak kaydıyla fesih tarihi ile kararın kesinleşme tarihi arasındaki ücret ve diğer hakları ödenir. Kararın kesinleşmesinden itibaren altı iş günü içinde temsilcinin işe başvurması şartıyla, altı iş günü içinde işe başlatılmaması hâlinde, iş ilişkisinin devam ettiği kabul edilerek ücreti ve diğer hakları temsilcilik süresince ödenmeye devam edilir. Bu hüküm yeniden temsilciliğe atanma hâlinde de uygulanır.

(4) İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin işyerini değiştiremez veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaz. Aksi hâlde değişiklik geçersiz sayılır.

(5) Bu madde hükümleri işyerinde çalışmaya devam eden yöneticiler hakkındada uygulanır.

Sendika özgürlüğünün güvencesi

MADDE 25 (3) İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz.

(4) İşverenin (…)yukarıdaki fıkralara aykırı hareket etmesi hâlinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilir. Bu kapsamda; mola saatleri çalışma süresinden sayılmadığı gibi temsilcilerimiz mola saatlerinde izin almaksızın mesai saatlerinde ilgili işyeri amir ve müdürlerinden izin almak sureti ile yasal olarak bilgilendirme toplantısı yapabileceğine ilişkin Kanuni ve Hukuki gerekçeler.